W jaki sposób można stwierdzić nabycie spadku?

Polskie prawo przewiduje trzy sposoby stwierdzenia nabycia spadku:

1. przeprowadzenie postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku;
2. sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza;
3. sporządzenie europejskiego poświadczenia spadkowego u notariusza.

Czy masz obowiązek stwierdzenia nabycia spadku?

Nie, prawo nie nakazuje przeprowadzenia postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku ani poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem. Pamiętaj jednak, że bez prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia jako spadkobierca nie będziesz mógł potwierdzić swoich prawo do rzeczy (odziedziczonego majątku) i załatwić wielu spraw urzędowych.

Czy istnieje termin na stwierdzenie nabycia spadku?

Złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku lub zlecenie notariuszowi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia nie jest ograniczone żadnym terminem.

Można to zrobić bezpośrednio po śmierci spadkodawcy i wiele lat po otwarciu spadku.

ALE UWAGA! Prawo wprowadza jeden termin: 6-miesięcy. W terminie 6 miesięcy przed upływem otwarcia spadku (śmierci) nie może nastąpić stwierdzenie nabycia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (art. 1026 k.c.)

Kto może złożyć w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku lub zlecić notariuszowi sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia?

Krąg osób, które mogą wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku jest bardzo szeroki. Przepisy polskiego prawa wskazują, że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć osoba mająca w tym interes (art. 1025 par. 1 k.c.). Zatem mogą to zrobić osoby, które nie są spadkobiercami po zmarłym, ale mają w tym interes osobisty lub majątkowy. Pojęcie „interesu” jest w prawie interpretowane szeroko. Do sądu (poza spadkobiercami) wystąpić może m.in.:

1. zapisobierca windykacyjny;
2. wierzyciel zapisobiercy windykacyjnego;
3. wierzyciel spadkodawcy;
4. spadkobierca spadkobiercy;
5. nabywca udziału w spadku;
6. współwłaściciel nieruchomości niebędący spadkobiercą;
7. kurator spadku;
8. wykonawca testamentu;
9. prokurator;

Powyższy krąg jest przykładowy. Wielokrotnie polskie sądy w drodze wykładni prawa dopuszczały możliwość, by z takim wnioskiem występowały inne osoby. Każdy przypadek należy oceniać indywidualnie.

W jaki sposób udowodnić osobie trzeciej, że jesteś spadkobiercą?

Dowodem względem osób trzecich, które nie roszczą sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, na to, że przysługują ci prawa wynikające z dziedziczenia, jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia (art. 1027 k.c.). Tylko z takimi dokumentami załatwisz sprawę w banku, urzędzie, u ubezpieczyciela lub w księdze wieczystej.

Czy możliwa jest zmiana orzeczenia spadkowego?

W polskim prawie istnieje domniemanie, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia , jest spadkobiercą (art. 1025 par. 2 k.c.). Każda osoba, która legitymuje się zatem prawomocnym postanowieniem spadkowym lub poświadczonym aktem poświadczenia dziedziczenia, jest traktowana jako spadkobierca.

Życie jednak pokazuje, że zdarzają się sytuacje, że po latach znajduje się spadkobierca dotychczas nieznany (np. dziecko z nieprawego łoża). Okazuje się wtedy, że spadkobierca, który posiada prawomocne orzeczenie nie jest faktycznym spadkobiercą albo jego udział w spadku jest inny, niż został stwierdzony.

Kto może złożyć wniosek o zmianę postanowienia spadkowego?

Wniosek może być złożony przez każdego zainteresowanego.

Do jakiego sądu składa się wniosek o zmianę postanowienia spadkowego?

Sądem właściwym do złożenia wniosku o zmianę lub uchylenie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku jest sąd spadku, czyli sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. A jeżeli jego miejsca zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, właściwy jest sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy.

Czy istnieje jakiś termin na złożenie wniosku o zmianę postanowienia spadkowego?

Osoba, która jest zainteresowana zmianą takiego postanowienia, a nie była uczestnikiem pierwotnego postępowania, może złożyć taki wniosek w każdym czasie.

Jeżeli osoba zainteresowana brała udział w postępowaniu pierwotnym, jest inaczej. Może złożyć wniosek o zmianę postanowienia spadkowego, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mogła powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskała tę możność.

Kolizja postanowienia spadkowego i aktu poświadczenia dziedziczenia.

Sporządzony przed notariuszem i zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia spadkowego.

Ale życie pokazuje przypadki, w których co do jednego spadku istnieje i to i to. I każde z nich wskazuje inny krąg spadkobierców (sytuacja nader rzadka, ale jednak…). W przypadku takiej kolizji sąd uchyla zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli w odniesieniu do tego samego spadku zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.

Kolizja kilku aktów poświadczenia dziedziczenia

Załóżmy, że zarejestrowano dla lub więcej aktów poświadczenia dziedziczenia w odniesieniu do tego samego spadku. Wówczas sąd spadku na wniosek zainteresowanego uchyla wszystkie akty dziedziczenia i wydane postanowienie spadkowe.