Wycena nieruchomości w dziale spadku jest kluczowym elementem procesu dziedziczenia majątku po zmarłej osobie. Dział spadku to proces formalny, który obejmuje ustalenie wartości nieruchomości wchodzących w skład spadku, co odgrywa istotną rolę w określeniu składu spadku oraz podziale majątku pomiędzy spadkobierców. Określenie wartości nieruchomości wymaga przeprowadzenia operatu szacunkowego, który może być wykonany przez rzeczoznawcę majątkowego.
Operat szacunkowy i dział spadku
Trzeba zacząć od tego, że spadek można zgodnie podzielić pomiędzy spadkobiercami. Poza sądem (o czym w osobnym artykule) albo w sądzie, w procedurze zgodnego działu spadku.
Ale jeżeli spierasz się z rodziną o spłaty i walczycie o rozliczenia, to najpewniej macie inną wizję. Każdy z Was inaczej wylicza nieruchomość w spadku.
Operat szacunkowy jest nieodzownym dokumentem w spornym postępowaniu o dział spadku. Jeżeli strony nie potrafią się porozumieć, Sąd zatrudni niezależnego specjalistę – rzeczoznawcę majątkowego. Jego celem jest ustalenie wartości nieruchomości znajdujących się w masie spadkowej. Rzeczoznawca majątkowy jest uprawniony do przeprowadzenia wyceny nieruchomości na podstawie obowiązujących przepisów prawa oraz standardów zawodowych. Jest niezależny od stron oraz Sądu i dostaje zlecenie wykonania operatu szacunkowego. Wartość mieszkania, domu, czy działki budowlanej, stanowiących własność spadkową, ma istotny wpływ na proces podziału spadku.
Proces wyceny nieruchomości – opinia biegłego rzeczoznawcy
Przeprowadzenie wyceny nieruchomości w ramach dziedziczenia spadkowego jest związane z koniecznością ustalenia jej wartości rynkowej. Rzeczoznawca majątkowy w swoim operacie szacunkowym uwzględnia zmiany wartości nieruchomości od dnia otwarcia spadku, a także analizuje trendy panujące na rynku nieruchomości. Kodeks postępowania cywilnego nakłada na biegłego obowiązek sporządzenia operatu szacunkowego z zachowaniem profesjonalnych standardów, czyli z poszanowaniem prawa i etyki zawodowej. Masz prawo zaufać biegłemu – rzeczoznawcy majątkowemu.
Spór dotyczący wartości nieruchomości – uzupełniająca opinia
Jeśli w trakcie postępowania o dział spadku pojawią się dalsze spory dotyczące wartości nieruchomości, to sąd może zlecić przeprowadzenie dodatkowej wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego. Celem sporządzenia kolejnego operatu szacunkowego jest ustalenie obiektywnej wartości nieruchomości spornych i wyjaśnienie ewentualnych rozbieżności w pierwszym określeniu wartości. Biegły może na piśmie lub ustnie w Sądzie odpowiedzieć na pytania i wyjaśnić wątpliwości. Może wytłumaczyć wybór nieruchomości podobnych przyjętych do porównania, przyjęte podejście (to temat techniczny na inny artykuł).
Proces trwa kilka lat – co z operatem szacunkowym?
Nie jest tajemnicą, że procesy sądowe o dział spadku potrafią trwać długo. Nawet kilka lat.
I w grę wchodzić może aktualizacja wyceny. Co to oznacza?
Zgodnie z art. 156 ustawy o gospodarce nieruchomościami Operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla którego został sporządzony, przez okres 12 miesięcy od daty jego sporządzenia. Nierzadko nie dojdzie do wydania wyroku w oparciu o operat, więc ten się zdezaktualizuje. Jednak nie przestanie być ważny. Jednorazowo można dokonać potwierdzenia aktualności operatu. Oznacza to, że po potwierdzeniu aktualności operat szacunkowy może być wykorzystywany przez kolejne 12 miesięcy (licząc od daty upływu ważności), czyli sumarycznie: 24 miesiące.
Podsumowanie
Wycena nieruchomości w dziale spadku odgrywa kluczową rolę w procesie dziedziczenia majątku. Operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego jest niezbędnym dokumentem, umożliwiającym ustalenie wartości nieruchomości spadkowych. A od ich wartości zależą wzajemne rozliczenia. Dzięki właściwej wycenie możliwy jest sprawiedliwy podział spadku pomiędzy spadkobierców oraz uniknięcie sporów związanych z wartością nieruchomości. Profesjonalna wycena nieruchomości przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi standardami zapewnia uczciwe i zgodne z prawem przeprowadzenie procesu dziedziczenia.
